Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) mag niet als basis voor toestemming voor activiteiten worden gebruikt. Dat blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 mei 2019. De onderbouwing van de PAS deugt niet. Op basis van het PAS wordt vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van maatregelen voor beschermde natuurgebieden, alvast toestemming gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor die gebieden. Zo’n toestemming ‘vooraf’ mag niet (meer), aldus de Afdeling bestuursrechtspraak. De besluiten over veehouderijen die in deze uitspraak centraal staan, halen om die reden de eindstreep niet. Tegen de uitspraak is geen hoger beroep mogelijk. Weiden van vee en bemesten van grond Er is ook uitspraak gedaan over de vraag of het weiden van vee en het bemesten van grond ‘vergunningvrij‘ mochten worden gemaakt, terwijl die activiteiten wel schadelijk kunnen zijn voor natuurgebieden omdat ze stikstof uitstoten. Ook dit mag niet, omdat ook voor deze activiteiten niet vooraf vaststaat dat uitgesloten is dat zij natuurgebieden in de omgeving aantasten. Gevolgen voor overige zaken De twee uitspraken hebben geen gevolgen voor vergunningen die al definitief zijn en die dus niet meer bij de rechter kunnen worden aangevochten. Die vergunningen blijven gewoon gelden. Op dit moment liggen er nog diverse zaken bij de Afdeling bestuursrechtspraak en de rechtbanken over het PAS. Dit betreft voornamelijk vergunningen voor veehouderijen, maar ook zaken over bestemmingsplannen voor bijvoorbeeld nieuwe wegen en bedrijventerreinen. Die zaken waren aangehouden en zullen nu weer verder worden behandeld. Het is de bedoeling zo snel mogelijk, al in juni, duidelijkheid te bieden over de natuurvergunningen voor veehouderijen. Gevolgen voor meldingen Sommige bedrijven konden volstaan met een melding op basis van een drempel- of grenswaarde. In het PAS ontbreekt volgens de Raad van State de vereiste motivering om activiteiten toe te staan zonder toestemmingsbesluit. Om die reden is het vanaf 23 mei 2019 niet meer mogelijk om meldingen in te dienen. Voor activiteiten die eerder zijn toegestaan op grond van een drempel- of grenswaarde zal alsnog een toestemmingsbesluit op grond van de Habitatrichtlijn nodig zijn.
