Overlijden met o.a. aandelen in een besloten vennootschap als bezit

Cor van den Broek, Register Belastingadviseur, wordt zo nu en dan door collega's gevraagd waarom hij graag wil weten hoe een cliënt gehuwd is. (Algehele gemeenschap van goederen of onder het maken van huwelijkse voorwaarden). Niet alleen zijn collega's, maar ook jou als lezer wil hij graag informeren, omdat de wijze waarop men gehuwd is van belang kan zijn in diverse situaties.

Stel: meneer Janssen bezit (zelf betaald) alle aandelen in een beleggings-BV. Hij is gelukkig getrouwd met mevrouw Sneijders en heeft voorafgaand aan het huwelijk een akte van huwelijkse voorwaarden laten opstellen die netjes ieder jaar wordt nageleefd. In deze akte is een – koude uitsluiting – vermeld, maar in geval van overlijden een finaal verrekenbeding. Dit betekent kort gezegd dat bij overlijden de totale vermogens 50-50 worden verdeeld.

Als de heer Janssen komt te overlijden, wordt er fiscaal gezien afgerekend over de meerwaarde in de BV (de voormalige onderneming is reeds lang geleden verkocht. De BV bevat nu enkel nog de verkoopopbrengst). Dit is gelijk aan de werkelijke waarde van de BV minus de verkrijgingsprijs. Dit betekent 26,9% belasting betalen over de meerwaarde. En vervolgens ‘krijgen’ de erfgenamen een BV waarover al is afgerekend met de fiscus.

Wanneer meneer Janssen wist dat hij ernstig ziek zou zijn geweest hadden we dan iets kunnen adviseren om deze afrekening te voorkomen? Het antwoord hierop is: uitstel was mogelijk geweest, afstel niet. Het uitstellen had kunnen plaatsvinden wanneer gedurende het huwelijk de akte was aangepast, waarbij (o.a.) de aandelen in de BV waren toebedeeld aan mevrouw. Wanneer de heer Janssen een tijdje daarna overlijdt, vererven er geen aandelen in de BV, en dus geen afrekening met de fiscus over de meerwaarde. Let op! Bij overlijden van mevrouw Sneijders betekent dit alsnog afrekenen, vandaar mijn tekst dat er sprake is van uitstel en niet van afstel. Dit kan wel een tariefsverschil opleveren. Maar zeker een tijd-/liquiditeitsvoordeel meebrengen.

En dan de misvatting in de praktijk: “Bij finaal verrekenbeding wordt toch alles 50-50 verdeeld?” Ja, dit klopt, maar het is niet zo dat de woning 50-50 wordt verdeeld, de aandelen 50-50 en alle banksaldi 50-50. Iedere partner bepaalt zijn/haar eigen bezit en eigen schulden. En voor het verschil krijgt de minstvermogende een vordering op de meest vermogende, waardoor het financieel bezien 50-50 is. Maar fiscaal dus niet.

Natuurlijk kun je niet alles plannen, maar bespreek tijdig zaken als; testament, huwelijkse voorwaarden en plannen voor de toekomst met je adviseur. Dan kunnen wij optimaal met jullie meedenken in dit proces.